336: Teravih Namazı Dört Rekat Kılınırmı?
Ve aleykumusselam ve rahmetullah. Hamd Allah’a mahsustur.
Muhterem kardeşim teravih namazı aslı itibariyle gece namazıdır. Lakin Ramazan gecelerinde insanlar gece namazını cemaat halinde ve her iki rekâttan sonra istirahat etmek için ara vererek kıldıkları için teravih namazı olarak isimlendirilmiştir. Zira تَرَاوِيح (terâvih) تَرْوِيحَة (tervîha)nın çoğuludur. Tervîha ise istirahat etmek için kısa bir müddet oturmaktır.
İlk dönemlerde Müslümanlar Ramazan ayında kılınan gece namazında tilaveti çok uzattıkları için her selamdan sonra soluklanmak için bir müddet otururlardı. Buradan Ramazan ayında kılınan gece namazı teravih namazı adını almıştır.
El mühim teravih namazı gece namazıdır. Ve İmam el-Buhari (rahimehullah)’ın Salim yoluyla ibni Ömer (radıyallahu anhuma)’dan tahriç ettiği hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’e bir adam “Gece namazı nasıl kılınır?” sorduğunda “İkişer ikişer. Şayet sabahın gireceğinden korkarsan tek bir rekâtla vitiri kıl” buyurmuştur.
Ve El-Kasım bin Muhammed yoluyla ibni Ömer (radıyallahu anhuma)’dan Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’in şöyle buyurduğunu tahriç etmiştir: “Gece namazı ikişer ikişerdir.”
Ve İmam Muslim (rahimehullah)’ın Ubeydullah bin Abdullah bin Ömer yoluyla ibni Ömer (radıyallahu anhuma)’dan tahriç ettiği hadiste bir adam Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’e “Gece namazını nasıl vitir yapacağım?” diye sorunca Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) “Her kim gece namazı kılarsa ikişer ikişer kılsın. Sabahladığını hissettiğinde bir rekât kılar. Bu onun kıldığını vitir yapar” buyurmuştur.
Ukbe bir Hureys (rahimehullah) şöyle der: “İbni Ömer’e ikişer ikişer ne demektir sordular. “Her iki rekâtta selam vermendir” dedi.
Bu ve bu manada çok olan rivayetlere binaen âlimlerin kahir çoğunluğu gece namazını iki rekât olarak belirlemişlerdir. Sadece Ebu Hanife (rahimehullah) gece namazının dört rekât olarak kılınmasını daha faziletli görmüştür. Hatta Ebu Hanife (rahimehullah)’ın ashabından Ebu Yusuf ve Muhammed (rahimehumallah) bile hocalarına muhalefet etmişlerdir ve gece namazını iki rekât olarak belirlemişlerdir.
İmam Malik (rahimehullah)’a göre gece namazını iki rekâttan fazlasıyla kılmak caiz değildir. Ve İmam Ahmed (rahimehullah) şöyle der: “Kim gece namazında üçüncü rekâta kalkarsa sabah namazında üçüncü rekâta kalkmış gibidir.” (Keşşafu’l-Kına ani’l-İkna 1/480)
İmam eş-Şafii (rahimehulllah) ve ekser ulema gece namazını iki rekâttan fazla olarak (dört rekât olarak) kılmak caizdir demişlerdir ve İmam el-Buhari (rahimehullah)’ın Aişe (radıyallahu anha)’dan tahriç ettiği şu rivayeti delil göstermişlerdir. Aişe (radıyallahu anha) şöyle der: “Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Ramazan’da ve Ramazan dışında on bir rekâttan fazla gece namazı kılmazdı. Dört rekât kılardı. O rekâtların güzelliğinden ve uzunluğundan sorma. Sonra dört rekât kılardı. O rekâtların güzelliğinden ve uzunluğundan sorma. Sonra üç rekât kılardı.”
Lakin mevzuda varit olan bütün hadisler İmam Malik ve İmam Ahmed’in görüşlerini destekliyor. Zira Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) gece namazını sadece iki rekât olarak beyan etmiştir. Yukarıda geçen İmam el-Kasım bin Muhammed (rahimehullah)’ın yoluyla gelen rivayette Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) صَلاَةُ اللَّيْلِ مَثْنَى مَثْنَى “Gece namazı ikişer ikişerdir” buyurmuştur. صَلاَةُ اللَّيْل (gece namazı) mubtedadır ve مَثْنَى مَثْنَى (ikişer ikişer) haberdir. Ve mubteda haberde mahsurdur. Bu da gece namazının iki rekâtla sınırlı olmasını gerektiriyor. Buna ilaveten Ubeydullah bin Abdullah (rahimehullah)’ın yoluyla gelen rivayette Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem) gece namazından sorana ikişer ikişer kılmayı emrediyor ve şöyle buyuruyor: مَنْ صَلَّى فَلْيُصَلِّ مَثْنَى مَثْنَى “Her kim gece namazı kılarsa ikişer ikişer kılsın.”
İmam el-Buhari (rahimehullah)’ın Aişe (radıyallahu anha)’dan rivayet ettiği “dört rekât kılardı” hadisine gelince onu diğer hadislere göre anlamak gerekir. Zira hadisler birbirini açıklar. Mücmeli mübeyyen izah eder. Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)’in iki rekâtta bir selam vererek dört rekât kılmış olmasına hiçbir mani yoktur. Hatta diğer rivayetler doğrultusunda kesindir.
Binaen aleyh gece namazını -ve teravih namazı gece namazıdır- dört rekât kılmak caiz değildir. Ama Aişe hadisini tevil ederek veya ekser ulemayı taklid ederek kılınan dört rekâtlı teravih namazı inşallah sahihtir. Allah-u Âlem.