11: Adak Etinden Yenirmi?

SORU

Selamun aleykum hocam, Allah sizi korusun ve ilminizden bizleri faydalandırsın. Hocam, adak adanan hayvandan kimlerin yemesi caiz, kimlerin yemesi caiz değildir? Beyan eder misiniz? Bu konuda mezheplerin görüşü nelerdir?

CEVAP

Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun.

Muhterem kardeşim, Rabbim senide korusun, ayaklarını dininde sabit kılsın.

Adak adamak mekruhtur. Bir nevi pazarlık olduğu için tavsiye edilmemiştir.

Abdullah bin Ömer (radıyallahu anh) dedi ki: Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) adağı yasakladı ve şöyle buyurdu: “O hayır getirmez. Çünkü o cimriden çıkartılır.” (Buhari ve Müslim)

Buradaki yasaklama haram yasaklaması değil, kerahet yasaklamasıdır.

Adak adamak mekruh olmakla beraber adandığı zaman yerine getirmek vaciptir. Allah’u Teala şöyle buyurmaktadır: “Adaklarını yerine getirsinler!” (Hac, 29)

Kurban kesme adağı iki türlüdür:

Birincisi: Eğer adayan kişi isteğinin oluşması mukabilinde koyun keseceğine dair adak adarsa ve adarken niyetinde kendisi, aile efradı ve dostlarına ikram etme varsa hem kendisi, hem aile efradı hemde dostları yiyebilirler.

Misali şudur: Allah’ım! Eğer hastam şifa bulursa veya falan isteğim yerine gelirse senin için hepimiz ve çevrem yemek üzere kurban keseceğim.

İkincisi: Adak adadığı zaman eğer sadece fakirlere vereceği niyeti taşırsa kendisi, ailesinden zekatını alamayan yukarıya doğru annesi, babası, dedesi ve ninesi aşağıya doğru eşi, çocukları ve torunları ister fakir ister zengin olsunlar yiyemezler. Ancak akrabalarından bu sayılanların haricinde fakirler varsa onlara yedirebilir. Yoksa sadece yabancı fakirlere yedirir.

Bunun misali: Allah’ım! Eğer hastam şifa bulursa veya falan isteğim yerine gelirse senin için fakirlere yedirmek üzere kurban keseceğim.

Bu görüş Hanefi, Şafii ve Hanbeli ulemasının ekserisinin görüşüdür. Malik mezhebinde, bazı Hanbeli âlimlere göre ve Hanefi mezhebinden Kesani’ye göre adayan kişi yiyebilir.

Ancak kuvvetli gördüğüm ve meylettiğim görüş yenmesinin caiz olmadığıdır. Yukarıda sayılan akrabalarda yiyemezler. Eğer adak etinden yerse veya bu akrabalara yedirirse telafisi iki türlü olur.

Birincisi: Fakirlere kıymeti kadar para öder.

İkincisi: Hayvanın neresinden yediyse kasaptan orasını alıp tasadduk eder.

Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah'a hamd etmektir.