491: Salavatta "Seyyiduna Muhammed" Demek Doğru Mudur?
Selamun aleykum ve rahmetullah. Allah'ın rahmeti ve bereketi üzerinize olsun hocam. Sorum şu; Salavat getirirken "seyyidina" demek doğru mudur? Hükmü nedir?
Ve aleykumusselamu ve rahmetullahi ve beraketuhu. Hamd Allah’a mahsustur.
Değerli kardeşim seyyid kelimesi سَادَ (sêde) fiilinden ismi faildir ve kişinin yüksek makamına, şerefine ve ihtiramına delalet eder. Bir topluluğun seyidi üstün hasletlere ve iyiliklere sahip olan ve o topluluğu iyilik ve kerem ile idare eden efendisidir.
Dolayısıyla elbette Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) seyittir. İslam ümmetinin ve bütün insanlığın efendisidir. İmam Muslim (rahimehullah)’ın Ebu Hureyre (radıyallahu anhu)’dan ihraç ettiği hadiste Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur:
أَنَا سَيِّدُ وَلَدِ آدَمَ يَومَ القِيَامَةِ
“Kıyamet gününde ben Âdemoğullarının efendisiyim.”
Bu hadis Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’in geçmiş ve olacak tüm insanların efendisi olduğuna delildir. Bu seyitlik beşer arasında ona mahsustur. Fakat mutlak siyâdet sadece Allah (azze ve celle)’ye mahsustur. Bunun için Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) Abdullah ibni Şihhîr hadisinde Beni Âmir’den gelen heyet ona “Sen bizim seyidimizsin (efendimizsin)” dediklerinde السَّيِّدُ اللهُ “Es-Seyyid Allah’tır” buyurmuştur. Böylece mutlak siyâdetin Allah (azze ve celle)’ye mahsus olduğunu ve hakkında ileri gitmemeleri gerektiğini onlara tembihlemiştir.
Aslında Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’den bahsederken “seyyiduna Muhammed” demekte bir beis yoktur ancak ibadetler ve Rasûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem)’e salâvat okumak ibadettir, tevkifidir, yani şeri delile dayanma mecburiyetindedir. Birçok sahabeden merfu ve mevkuf çok salâvat lafızları rivayet edilmiş olmasına rağmen hiçbiri “ala seyyidina Muhammed” dememiştir. Onların ardından tabiinden de rivayet edilmemiştir. Ve onlardan sonra bu rivayetleri kitaplarında rivayet eden imamlar da seyyid lafzını ilave ederek zikretmemişlerdir. Bunun için ibni Hacer (rahimehullah) “Salâvat meselesini işleyen fukehadan kimse “seyyiduna” dememiştir. Eğer bu ziyade güzel, mendup bir şey olmuş olsaydı hepsinden gizli kalmazdı ve bunu ihmal etmezlerdi. Bütün hayır ittibadadır” demiştir.
Binaenaleyh mesnun, rivayetle gelmiş olan salâvat lafızlarında “seyyid” ziyadesi caiz değildir. Bu kesindir. Ama kişinin kendi sözleriyle mesela “allahumme salli ala seyyidina Muhammed” demesi gibi salâvat okumasında aslında bir beis yoktur ama bu ne sahabeden, ne tabiinden ve ne de onların yolunu izleyen ulemadan nakledilmiştir. Ve hayrın hepsi ittibadadır. Dolayısıyla şüphesiz doğruya en yakın olan “seyyid” ziyadesiyle salâvat okumamaktır. Allah’u A’lem.