538: Sünnet Namazlardan Sonra Zikir Var mı?
es-Selamu aleykum ve rahmetullah hocam. Farz namazlardan sonra malum zikirler söyleniyor, peki sünnet ve nafile namazları selamladıktan sonra söylenen bir zikir var mı?
Ve aleykumusselam ve rahmetullah.
بسم الله الرحمن الرحيم، الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على رسولنا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين
-Vitir namazının dışında- sünnet ve nafile namazlar bittikten sonra belli bir zikri/zikirleri söylemenin sünnet olduğunu bildiren güvenilir hiçbir rivayet yoktur. Farz namazlardan sonra söylenen zikirler farz namazlara has olup diğer namazlar için de sünnet değildir.
Dediğimiz gibi bundan vitir namazı istisnadır. Nesâî ve başkalarının (rahimehumullah) naklettiği sahih rivayetlere göre Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) vitri selamladıktan sonra 3 defa:
سُبْحَانَ الْمَلِكِ الْقُدُّوسِ
der, ilk ikisini sessiz söyler, üçüncüsünü ise sesli söyleyip sesini uzatırdı (yani sesli bir şekilde “subhaaane’l-meliki’l-kuddûs” derdi.) 1
Bazı ilim ehli:
اَللَّهُمَّ أَعِنِّي عَلَى ذِكْرِكَ وَشُكْرِكَ وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ
zikrinin, -farz veya nafile- bütün namazlardan sonra söylenmesinin sünnet olduğu görüşündedirler. Kimi âlimlere göre ise bu zikir sadece farz namazlara özeldir. Hatta kimi ulemaya göre bu zikir namazların son kısmında; selamdan önce dualar yapılırken söylenir.
Ancak, sünnet olduğuna inanmadan ve sünnetmiş gibi devamlı yapmaksızın/adet haline getirmeksizin sünnet ve nafile namazlardan sonra herhangi bir zikrin yapılmasında bir sakınca yoktur. Mesela; özellikle üç defa olmaksızın “estağfirullâh” zikri söylenebilir.
İbn Bâz (rahimehullah) farz namazlardan sonra en başta söylenen üç defa “estağfirullâh” ve sonrasında “Allâhumme ente’s-selâmu…” zikirlerini sünnet ve nafile namazlardan sonra da söylemenin sünnet olduğunu, fakat bunlardan sonraki zikirlerin ise sadece farzlardan sonra yapılacağını söylemiştir. Çünkü üç istiğfar ve “Allâhumme ente’s-selâmu…” zikirlerinin sünnet olduğunu beyan eden rivayette: “Nebi (sallallahu aleyhi ve sellem) namazını bitirdiği zaman…” cümlesi geçmektedir. Burada farz namazlarla kayıtlanmadan “namazını” diye nafileleri de içine alacak şekilde genel bir ifade kullanılmıştır. Ancak bu çıkarım zayıf gözükmektedir. Çünkü farz namazlardan sonra yapılan bu zikirlerin dışındaki bazı zikirlerin geçtiği rivayetlerde de buna benzer mutlak ifadeler bulunmaktadır. Allah’u A’lem.
Ve’l-hamdu lillâhi Rabbi’l-âlemîn.
1- Dârakutnî ve Beyhakî’nin (rahimehumallah) rivayetlerine göre bu zikrin üçüncüsünün sonunda رَبِّ الْمَلاَئِكَةِ وَالرُّوحِ diye bir ziyade vardır. Lakin bu rivayet zayıftır.