225: Kurban Derisi
Hamd Allah’a mahsustur.
Kurban sahibinin kurban hayvanının her hangi bir cüzünden para karşılığı faydalanması (satması) caiz değildir. Çünkü kurban niyetiyle boğazladığı hayvanın tüm cüzleri Allah (celle ve âlâ)’ya ait olur. İmam Muslim (rahimehullah)’ın tahriç ettiği hadiste Ali (radıyallahu anhu) şöyle demiştir: “Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem)develerine bakmamı, etleriyle, derilerini ve çullarını tasadduk etmemi ve kasaba bunlardan bir şey vermememi emir buyurdu ve: “Ona biz kendimizden (bir şeyler) veririz” buyurdu.”
Ama kurban sahibinin ihtiyaç sahibine tasadduk ettiği deriyi ihtiyaç sahibi satabilir ve parasıyla faydalanabilir. Çünkü tasadduk yoluyla onun mülküne geçmiştir.
Kurban sahibinin kurban hayvanının derisini satıp parayı tasadduk etmesi caiz midir? Bunda ulema arasında ihtilaf vardır. Cumhur bundan men ederken bazı âlimler cevaz vermiştir. İmam eş-Şevkani (rahimehullah) şöyle diyor: “Kurban etinin satılmaması hususunda ittifak etmişlerdir. Derisi için de böyle demişlerdir. Ama el-Evzai, Ahmed, İshak, Ebu Sevr ve Şafiilerde bir görüşe göre satılması ve parasının kurbanın verildiği yerlere verilmesi caizdir.” (Neylu’l-Evtar 5/153)
El-Hallâl (rahimehullah)’ın rivayetinde İmam Ahmed (rahimehullah) şöyle demiştir: “İbni Ömer (radıyallahu anhuma) ineğin derisini satıp parasını tasadduk etmiştir.”
Ve İshak bin Mansur (rahimehullah) şöyle der: “Ebu Abdullah’a (İmam Ahmed’e) kurban derilerini sordum “satılır ve parası tasadduk edilir” dedi. “Satılıp parası tasadduk mı edilir?” dedim “Evet! İbni Ömer’in hadisi var” dedi.” (el-İnsaf 4/93)
Binaen aleyh kurban derilerini satıp parasını hayır işlerinde kullanan derneklere kurban derisini tasadduk etmekte bir beis yoktur. Allah-u Alem.