238: Mezarlığı Olan Mescidde Namaz Kılınırmı?

SORU

Selamun aleykum hocam, şehir merkezlerindeki bazı camilerin önünde (kıble tarafında) mezarlık var ama özellikle şirk koşulan türbeler gibi değil arada duvar var tavana kadar kapalı, caminin bahçe tarafı gibi zamanında yapmışlar yanından geçen avam halk fatiha okuyor dua ediyor, veyahut bazı cahiller yardım istiyor bilmiyoruz burada bazı selefi kardeşler burada namaz kılınmaz deyip hadisle deliller getiriyor, esnaf oraya namaz kılmak için gidiyor burada namaz kılınabilir mi, kılınırsa delili nedir? Buradaki diğer selefi kardeşlerde kılınır diyor. Biz kılıyoruz bizim oradaki mezarla şirkle ve şirk ehliyle işimiz yok şimdiden yardımınız için Allah razı olsun.

CEVAP

Aleykum selam ve rahmetullahi ve berekatuhû. Hamd âlemlerin rabbi olan Allah’a, salât ve selam efendimiz Rasûlullah’a, ehli beytine, ashabına ve yolunu takip eden mü’minlere olsun.

Meseleye geçmeden önce bazı malumatları aktarmak istiyorum. Camiler takva üzere inşa edilmeli ve şirke götürecek bütün vesilelerden arındırılmalıdır. Buna binaen cami kabir üzerine inşa edilemez. İnşa edilirse yıkılmalıdır. Cami içine bir şahıs gömülemez, gömülürse kabri açılıp ölü başka yere taşınmalıdır.

Maalesef İslam dünyasında cehaletin getirdiği birçok zararlar olmuştur. Bu zararlardan bir tanesi, kabirlerin olduğu sahad mescid yapılması veya mescidin olduğu sahada ölülerin defnedilmesidir.

Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) şirkin kapısını kapatmak için vefat etmeden önce şöyle buyurmuştu: “Dikkat edin! Sizden öncekiler peygamberlerinin ve salih insanların kabirlerini mescitler edinirlerdi. Sakın kabirleri mescitler edinmeyin! Bundan sizleri men ederim!” (Müslim)

Bütün ulemanın ittifakıyla eğer bir mescitte kabir varsa ve oraya namaz kılmaya gelenler teberrük için, fazilet için veya Allah katında namaz daha makbul olur gayesiyle gelip namaz kılıyorlarsa haram işlemiş ve namazı batıl olmuş olur.

Eğer böyle bir inanç yoksa sadece namaz kılınacaksa imam Ebu Hanife, Malik, ve Şafii’ye (rahimehullah) göre namaz kerahetle beraber kabul edilir. Kabir ne kadar kıbleye doğru olursa o oranda kerahet fazlalaşır. İmam Ahmed’e (rahimehullah) göre namaz batıl olur.

Eğer mescid müstakil olup yani içinde kabir yoksa kabirler dışında sağda, solda ve geride iseler namaz için bir sorun teşkil etmezler.

Eğer bu kabirler kıble tarafında olurlarsa ve mescit ile mezarlık arasında mescidin duvarından hariç olarak mezarlığın duvarı varsa veya arada yol geçiyorsa veya başka bir engel varsa bu durumda namaz için bir sıkıntı yoktur.

Eğer mescit ile kıble tarafında olan mezarlar arasında sadece mescidin duvarı varsa üç mezhebe ve imam Ahmed’in bir kavline göre namaz kerahetle beraber sahihtir. Öbür kavline göre namaz sahih değildir. O namaz batıl hükmündedir.

İbni Baz kerahetle beraber namaz sahihtir der. Bu fetvayı birçok selefi âlim vermektedir. İbni Useymin (rahimehullah) namazı sahih görmez.

Benimde acizane meylettiğim görüş namazın sahih olmasıdır. Çünkü Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)’den gelen yasaklamalar direkt kabirlerin içinde veya üzerinde veya engel olmaksızın kabirler kıble tarafında olursa namaz kılmayı yasaklamaktadır. Ama arada duvar gibi engel varsa durum değişmektedir. Namazı sahih saymayan âlimler, şirke yol açılmamasını delil getirirler.

Eğer yakında kabirsiz mescit varsa gidip orada namaz kılmanızı daha uygun görüyorum. Allah-u Teâlâ en doğrusunu bilendir.

Allah’a hamd ve Rasûlü Muhammed’e salât ve selam olsun. Davamızın sonu âlemlerin Rabbi olan Allah’a hamd etmektir.